“Αγαπημένοι μου μαθητές και μαθήτριες πριν 37 χρόνια στη Σαντορίνη αυθόρμητα άρχισα κι εγώ τα όνειρα – τα βήματα…
Και όσο υλικό και να μαζέψω πάντα κάτι θα λείπει…
Η οργάνωση μια μουσικοχορευτικής παρουσίασης είναι τόσο πολύπλοκη όσο τα βήματα του Συρτού Μπάλου Ρεπατί Σαντορίνης”.
«Αφιέρωμα για τη Παγκόσμια Ημέρα Χορού»
Ο χορός για τους αρχαίους Έλληνες δεν ήταν κάτι ξεχωριστό από τη μουσική και το τραγούδι. Το τρίπτυχο «κίνηση – μέλος – λόγος» ήταν αδιάσπαστα και ενωμένα συμπληρώνοντας το ένα το άλλο μέσα στην τέχνη της «όρχησης».
Ωστόσο, το κάθε στοιχείο μέσα στην όρχηση «κίνηση – μέλος – λόγος» μπορούσε και μπορεί να σταθεί ολοκληρωμένα ως αυτόνομη τέχνη.
Α) Κίνηση (βήματα)
Μπορεί κάποιος να χορέψει χωρίς να ακούει μουσική, είτε τραγούδι. Το αποδεικνύει περίτρανα η τέχνη της «παντομίμας» με χιλιάδες χειρονομίες, που μπορούσε να παρουσιάσει ένα ολόκληρο θέμα, ένα θεατρικό έργο, ένας και μόνο χορευτής χωρίς να βγάλει ίχνος από λόγο ή να ακουστεί κάποιο μουσικό όργανο.
Η τέχνη της παντομίμας ήταν σε πολύ υψηλό επίπεδο στην αρχαία ελληνική εκπαίδευση και παιδεία της εποχής.
Β) Μέλος (μουσική)
Μπορούμε να μάθουμε και να εκτελέσουμε ήχους με αρμονία σε οποιοδήποτε όργανο χωρίς κάποιος απαραίτητα να τραγουδάει ή να χορεύει.
Γ) Λόγος (τραγούδι – ποίηση κλπ)
Μπορεί κάποιος να τραγουδήσει, να απαγγείλει ένα ποίημα χωρίς απαραίτητα κάποιος να χορεύει ή να συνοδεύει με μουσική.
Εδώ και αιώνες ο χορός, η μουσική και το τραγούδι, με τις πολλές πολύπλοκες παραλλαγές τους, μεταδίδονται από γενιά σε γενιά τόσο από το θεσμικό πλαίσιο των κοινοτήτων, των δήμων και της οικογένειας, με κάθε ευκαιρία στις διάφορες προσωπικές αλλά και κοινωνικές εκδηλώσεις, αλλά και μέσα από τα οργανωμένα μουσικά ωδεία και χοροδιδασκαλία στην αρχαία Ελλάδα που εργάστηκαν με πάθος και όραμα για μια ολοκληρωμένη παρουσίαση τόσο για το χορό, τη μουσική και το τραγούδι.
Αυτοί οι θεσμοί από κάθε άποψη συγκλίνουν σε ένα στόχο στη συνέχεια της παράδοσής μας είτε αυθόρμητα, είτε οργανωμένα. Το ένα δεν μπορεί να αναιρέσει το άλλο.
Ο Σιμωνίδης ο Κείος (556 – 468 π.χ) ήταν Έλληνας λυρικός ποιητής που γεννήθηκε στην Κέα. Συνέθεσε Παιάνες προς τιμήν του Θεού Απόλλωνα. Ήταν ο πρώτος ποιητής που έγραψε ποιήματα κατόπιν παραγγελίας και με αμοιβή. Σιγά – σιγά ακολούθησαν και άλλοι το παράδειγμά του…
Ξιάρχου Σταματίνα
Φωτογραφικό υλικό από το αρχείο της Ξιάρχου Σταματίνας (1986 – 2023)